Podczas noszenia aparatu ortodontycznego dokładne wyczyszczenie zębów jest utrudnione i wymaga więcej czasu niż w przypadku osób, które aparatu nie noszą. Aparat ortodontyczny ma mnóstwo zakamarków, w których gromadzą się bakterie oraz resztki pokarmów i uniemożliwia dostęp do niektórych powierzchni zębowych. W jaki sposób o higienę jamy ustnej powinny dbać osoby noszące aparat ortodontyczny? Poniżej kilka wskazówek.
Stałe aparaty ortodontyczne
Aparaty stałe, jak już sama nazwa wskazuje, mocowane są na stałe na powierzchni zębów ‒ pacjent nie może samodzielnie zdjąć aparatu. Taki stan rzeczy sprawia, że na zęby przez 24h na dobę działają siły przesuwające, ale jest utrudnieniem w codziennych zabiegach higienizacyjnych.
Stały aparat ortodontyczny a higiena
Zalegające wokół zamków aparatu złogi nieczyszczonej płytki bakteryjnej zwiększają ryzyko próchnicy i mają negatywny wpływ na stan uzębienia. W jaki sposób uniknąć tak przykrych konsekwencji?
- Stosować należy specjalistyczne szczoteczki do zębów. Zalecane są jedna szczoteczka podstawowa ‒ do stosowania po każdym posiłku oraz dwie szczoteczki dodatkowe ‒ jednopęczkowa – kątówka oraz międzyzębowa do stosowania co najmniej dwa razy dziennie, czyli rano i wieczorem. Szczoteczki dodatkowe umożliwiają czyszczenie trudno dostępnych przestrzeni pomiędzy zamkami aparatu.
- Specjalistyczne pasty do zębów to kolejna istotna kwestia. Zalecane są tutaj pasty zawierające w składzie substancje ułatwiające odklejanie płytki bakteryjnej, zabezpieczające błonę śluzową przed urazami mechanicznymi oraz chroniące dziąsła przed stanami zapalnymi.
- Dobrze też zaopatrzyć się w płyn do płukania jamy ustnej. Płyn po szczotkowaniu modyfikuje elektrostatycznie powierzchnię szkliwa, zapobiegając ponownemu, szybkiemu agregowaniu złogów płytki bakteryjnej.
- Po uprzednim wyszczotkowaniu zębów, zalecane jest czyszczenie zębów z wykorzystaniem składającej się z trzech części nici dentystycznej. Pierwsza, sztywna część nici umożliwia wyczyszczenie powierzchni pod znajdującym się na zębach drutem aparatu. Część puszysta nici służy do czyszczenia miejsc trudno dostępnych ‒ takich, jak przerwy między zębami, okolice zamków i pierścieni. Trzecią, cienką częścią nici czyścimy natomiast przestrzenie międzyzębowe.
- Dobrym rozwiązaniem jest zakup irygatora wodnego. Irygator to urządzenie, które z wykorzystaniem cienkiego strumienia wody umożliwia oczyszczenie zębów i kieszonek dziąsłowych. Ponadto dzięki irygatorowi możemy usunąć drobinki pokarmów, które znajdują się w niedostępnych dla szczoteczki i nici dentystycznej miejscach ‒ na przykład w szczelinach zamka.
Prawidłowa higiena jamy ustnej i regularne wizyty u lekarza stomatologa ‒ co 3 do 6 miesięcy, sprawią, że po zdjęciu aparatu będziemy mogli cieszyć się nie tylko prostymi, ale też białymi i zdrowymi zębami.
Zalecenia po zdjęciu aparatu stałego
Odpowiednia higiena jamy ustnej jest niezwykle istotna w trakcie noszenia aparatu, jak i po jego zdjęciu. Należy podporządkować się zasadom fazy retencji i stosować wybrany aparat retencyjny według zaleceń lekarza ortodonty.
Aparat retencyjny
Po zdjęciu aparatu stałego pacjent zakłada aparat retencyjny. Początkowo, przez 4 miesiące, aparat należy nosić przez cały czas ‒ zdejmuje się go tylko na czas spożywania posiłków i higienizacji. Po upływie 4 miesięcy, aparat noszony jest zgodnie z zaleceniami specjalisty jeszcze przez 3 lata.
Jak dbać o aparat retencyjny?
Aparat należy czyścić ciepłą wodą, nie wrzątkiem, z dodatkiem mydła. Do pielęgnacji aparatu zalecane są również okresowo środki antybakteryjnie, na przykład Corega tabs ‒ zawarte w tabletkach składnik zmniejszający napięcie powierzchniowe i aktywny tlen sprawiają, że substancje czyszczące i enzymy usuwają zabrudzenia i bakterie z najbardziej niedostępnych części aparatu.
Ważne, aby pamiętać, że aparatu nie powinno się czyścić pastą do zębów, która zawiera środki abrazyjne ‒ środki abrazyjne prowadzą do powstania drobnych zarysowań gromadzących płytkę bakteryjną i barwniki, a to sprawia, że aparat staje się nieestetyczny i matowy.
Aparat powinien być przechowywany w specjalnym pudełku, a w razie jakiejkolwiek awarii należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem ortodontą. Ponadto pamiętać trzeba o regularnych wizytach kontrolnych przez pierwsze pół roku co 3 miesiące, a następnie co 6 miesięcy przez 3 lata.
Podsumowanie
Osoby noszące aparat ortodontyczny nie powinny ograniczać zabiegów higienizacji jamy ustnej do szczotkowania. Zalecane jest czyszczenie zębów nie tylko standardową szczoteczką, ale również szczoteczkami jednopęczkową i międzyzębową. Ponadto pacjent powinien stosować odpowiednie pasty do zębów płyn do płukania przed i po szczotkowaniu. Wskazane jest też używanie nici dentystycznej i irygatora. Osoby noszące aparat retencyjny powinny też pamiętać o prawidłowym czyszczeniu samego aparatu.